Có thể nghiên cứu, bổ sung quy định miễn thuế đối với doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ thành lập mới từ hộ kinh doanh được miễn thuế TNDN trong một khoảng thời gian nhất định. Ảnh minh họa: H.Anh

Đảm bảo minh bạch, không vướng mắc trong quá trình thực hiện

Theo Bộ Tài chính, Điều 4 Luật thuế TNDN hiện hành quy định 11 khoản thu nhập miễn thuế, chủ yếu liên quan đến các khoản thu nhập từ nông, lâm, ngư nghiệp ở địa bàn ưu đãi đầu tư; thu nhập từ sản phẩm thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, sản phẩm đang trong thời kỳ sản xuất thử nghiệm; thu nhập từ hoạt động góp vốn, liên doanh, liên kết đã nộp thuế TNDN; thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải; thu nhập từ thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao các quỹ tài chính nhà nước hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận…

Về cơ bản, quy định này phù hợp với thực tế thực hiện thời gian qua, góp phần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển các lĩnh vực, ngành nghề cần đặc biệt ưu đãi theo định hướng của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số lĩnh vực, ngành nghề mới mà thu nhập từ các ngành, nghề này cũng cần được xem xét, đưa vào diện miễn thuế TNDN để được ưu đãi cao hơn hoặc một số lĩnh vực cần quy định rõ tiêu chí để đảm bảo minh bạch, không vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Theo đó, Bộ Tài chính đã đưa ra 5 giải pháp để hoàn thiện quy định về các khoản thu nhập được miễn thuế TNDN. Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung tiêu chí xác định phần thu nhập không chia của cơ sở xã hội hóa (XHH), hợp tác xã làm cơ sở xác định thu nhập được miễn thuế. Cụ thể, bổ sung quy định rõ tỷ lệ thu nhập để lại tối thiểu không chia được miễn thuế TNDN của các cơ sở thực hiện XHH là 25% thu nhập trong kỳ tính thuế của cơ sở thực hiện XHH để đầu tư phát triển cơ sở thực hiện XHH. Trường hợp pháp luật chuyên ngành đã có quy định tỷ lệ để lại không chia của cơ sở thực hiện XHH, hợp tác xã thì áp dụng tỷ lệ theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Cùng với đó, Bộ Tài chính bổ sung quy định về miễn thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ giảm phát thải; bổ sung quy định về miễn thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon để đảm bảo động bộ với pháp luật về bảo vệ môi trường, góp phần thực hiện mục tiêu về phát triển bền vững.

Tại Dự thảo Luật thuế TNDN, Bộ Tài chính cũng bổ sung quy định miễn thuế TNDN đối với thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN do cơ quan có thẩm quyền ban hành; dịch vụ sự nghiệp công mà Nhà nước phải hỗ trợ kinh phí do chưa tính đủ chi phí cung cấp dịch vụ trong giá dịch vụ và dịch vụ sự nghiệp công ở địa bàn có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn; đồng thời, bổ sung quy định giảm 50% số thuế TNDN phải nộp đối với thu nhập của đơn vị sự nghiệp công lập từ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công ở địa bàn có điều kiện KT-XH khó khăn.

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cũng đề xuất bổ sung các khoản thu nhập sau được miễn thuế TNDN: thu nhập từ khoản hỗ trợ từ NSNN; thu nhập từ tiền lãi từ trái phiếu xanh, thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh; thu nhập từ khoản bồi thường của Nhà nước; thu nhập từ lãi tiền gửi, lãi trái phiếu chính phủ, lãi tín phiếu kho bạc của các quỹ thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao và quỹ khác của Nhà nước hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Miễn thuế trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế

Tại dự thảo Luật thuế TNDN, để hoàn thiện quy định về các khoản thu nhập được miễn thuế TNDN, một giải pháp đáng chú ý được Bộ Tài chính đề xuất là bổ sung quy định ưu đãi miễn thuế TNDN có thời hạn nhằm khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp.

Theo Bộ Tài chính, Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 3/6/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó có nội dung: “Khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả hoạt động, tự nguyện liên kết hình thành các hình thức tổ chức hợp tác hoặc chuyển đổi sang hoạt động kinh doanh theo mô hình doanh nghiệp thông qua các chính sách như: miễn, giảm thuế TNDN, tiền sử dụng đất trong những năm đầu hoạt động; tư vấn, hướng dẫn thủ tục thành lập doanh nghiệp, xây dựng phương án sản xuất kinh doanh;...”. Bên cạnh đó, tại Luật Hỗ trợ DNNVV cũng đã có quy định về nguyên tắc xem xét áp dụng chính sách ưu đãi về thuế TNDN như: DNNVV chuyển đổi từ hộ kinh doanh được miễn, giảm thuế TNDN có thời hạn theo quy định của pháp luật về thuế TNDN (Điều 16).

Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng 3,4 triệu hộ kinh doanh đã được cấp mã số thuế, trong đó có khoảng hơn 2 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Theo đánh giá chung, các hộ kinh doanh không muốn chuyển sang thành lập doanh nghiệp vì đang được thực hiện theo cơ chế thuế khoán đơn giản, dễ dàng hơn, không phải thực hiện chế độ kế toán, không phải đóng bảo hiểm cho người lao động... Để khuyến khích các đối tượng này chuyển đổi sang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, cùng với việc thực hiện các giải pháp về đơn giản hóa chế độ kế toán, phương pháp tính thuế,... cần bổ sung chính sách ưu đãi về thuế TNDN đối với doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ được thành lập mới từ hộ kinh doanh và các điều kiện đảm bảo việc thực hiện chính sách đúng đối tượng, tránh lợi dụng.

Theo Bộ Tài chính, có thể nghiên cứu, bổ sung quy định miễn thuế đối với doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ thành lập mới từ hộ kinh doanh được miễn thuế TNDN trong một khoảng thời gian nhất định. Do sau thời gian miễn thuế, trường hợp doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư thuộc ngành nghề, địa bàn ưu đãi thuế thì tiếp tục được hưởng mức ưu đãi (thuế suất ưu đãi và miễn, giảm thuế) tương ứng theo quy định Luật thuế TNDN nên thời gian cho phép áp dụng miễn thuế phải phù hợp và đủ để khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp có thời gian hoạt động ổn định. Vì vậy, đối với trường hợp này, có thể áp dụng chính sách miễn thuế trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế. Việc sửa đổi, bổ sung quy định này sẽ góp phần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mới thành lập từ hộ kinh doanh tích tụ vốn, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh; tăng cường tính công khai, minh bạch và lành mạnh nền kinh tế.