Hợp tác phát triển thương hiệu ngành cao su Việt Nam
	Xu hướng thị trường thay đổi, hướng đi nào để xuất khẩu cao su bền vững?
	Khan hiếm nguồn cung, tiêu thụ ô tô tăng giúp giá cao su tăng cao

Việc xây dựng thương hiệu giúp các DN cao su cải thiện chất lượng, tiến tới nâng cao giá bán. Ảnh: ST

Giá xuất khẩu vẫn ở mức thấp

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu (XK) cao su thiên nhiên của Việt Nam từ năm 2018 đến nay có mức tăng dần cả về số lượng và kim ngạch. Đặc biệt trong năm 2021, vượt qua những thách thức của dịch Covid-19, XK cao su thiên nhiên ghi nhận mức tăng 11,8% về lượng và 37,5% về trị giá so với năm 2020, đạt gần 2 triệu tấn với kim ngạch gần 3,3 tỷ USD.

Trong 8 tháng năm 2022, XK cao su thiên nhiên cũng đã đạt 1,2 triệu tấn với kim ngạch trên 2 tỷ USD, tăng trưởng 8,7% về lượng và 8,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Theo dự báo của Hiệp hội Cao su Việt Nam, dự kiến trong các tháng cuối năm, lượng cao su thiên nhiên XK sẽ còn tăng khi các thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam bắt đầu tăng tốc sản xuất và tích trữ cho dịp cuối năm.

Việt Nam hiện là nước đứng thứ 5 thế giới về diện tích trồng cao su nhưng đứng thứ 3 thế giới về sản lượng cao su XK nhờ năng suất dẫn đầu thế giới. Tuy nhiên, giá XK bình quân của cao su Việt Nam vẫn thấp hơn các nước trong khu vực. Bà Phan Trần Hồng Vân, Phó tổng thư ký Hiệp hội Cao su Việt Nam (VRA) cho biết, những nguyên nhân dẫn đến giá bán cao su Việt Nam thấp hơn thị trường thế giới do khách hàng chưa tin cậy vào sự ổn định chất lượng và uy tín thương mại của DN Việt Nam. Đặc biệt là đối với nguồn cao su tiểu điền đang chiếm trên 57% nhưng chất lượng chưa ổn định, chưa đồng đều và chưa có hệ thống kiểm tra chất lượng từ các cơ quan quản lý Nhà nước. Mặt khác, bên cạnh yêu cầu đảm bảo về chất lượng và uy tín kinh doanh, ngày càng nhiều khách hàng cần nguồn cao su có giấy chứng nhận sản xuất bền vững do tổ chức độc lập đánh giá và xác nhận.

Ông Trương Minh Trung, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VRG) cho biết, trước khi xây dựng hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm cao su thiên nhiên thương hiệu VRG, mặc dù chất lượng sản phẩm của từng đơn vị thành viên VRG đều đạt Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN, nhưng giữa các đơn vị thành viên lại có sự chênh lệch về chất lượng khá lớn, chất lượng chưa đồng đều, chưa ổn định trong từng đơn vị và giữa các đơn vị với nhau.

Theo ông Trung, trước năm 2018 tập đoàn chưa có nhãn hiệu VRG trên thị trường, khách hàng tìm đến VRG chủ yếu thông qua các đơn vị thành viên đã có thương hiệu trên thị trường. Thời điểm đó, từng đơn vị thành viên tự xây dựng nhãn hiệu hàng hóa riêng, do đó khách hàng khó phân biệt đâu là sản phẩm của các đơn vị thành viên thuộc tập đoàn và của các đơn vị không thuộc tập đoàn. Trong khi đó, các thương hiệu cao su hiện có của các đơn vị thành viên không đủ thế mạnh để cạnh tranh trên thị trường, thậm chí còn có sự cạnh tranh lẫn nhau giữa các đơn vị thành viên trong tập đoàn, làm giảm khả năng tiêu thụ sản phẩm, tăng chi phí xây dựng và quảng bá thương hiệu, việc nhận diện thương hiệu cao su của tập đoàn gặp nhiều khó khăn.

Đầu tư cho chất lượng, thương hiệu

Từ năm 2016, Hiệp hội Cao su Việt Nam đã triển khai dự án Xây dựng và phát triển thương hiệu ngành cao su Việt Nam, dựa trên các tiêu chí chuẩn mực về chất lượng và uy tín, đáp ứng theo xu hướng phát triển bền vững của thị trường và được nhận diện qua hình ảnh của Nhãn hiệu chứng nhận Cao su Việt Nam.

Bà Hồng Vân cho biết, kể từ khi được công bố vào cuối năm 2016, đến nay đã có 82 sản phẩm của 29 nhà máy thuộc 17 DN được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Cao su Việt Nam”, cho thấy mức độ phổ biến ngày càng gia tăng trong cộng đồng DN sản xuất và kinh doanh cao su.

Từ năm 2018, công tác xây dựng thương hiệu ngành cao su Việt Nam được tăng cường với các tiêu chí tiếp cận nhu cầu về nguồn cao su thiên nhiên bền vững của nhiều khách hàng. “Trong bối cảnh hệ thống chứng nhận quốc tế cho cao su thiên nhiên bền vững chưa phát triển nhiều, nhãn hiệu Cao su Việt Nam sẽ là dấu chứng nhận tin cậy cho những sản phẩm đáp ứng nhu cầu mới của thị trường và hỗ trợ nhận diện sản phẩm chất lượng, uy tín và bền vững. Đặc biệt, khi tham gia sử dụng nhãn hiệu Cao su Việt Nam, các DN còn có cơ hội được các chuyên gia phát hiện và hướng dẫn các giải pháp cải tiến quy trình sản xuất và quản lý, khắc phục các mặt hạn chế để nâng cao năng lực kiểm soát chất lượng” – bà Hồng Vân nhấn mạnh.

Ông Trương Minh Trung cũng cho biết, sau 4 năm thực hiện chủ trương phát triển thương hiệu cao su VRG, các sản phẩm cao su mang thuơng hiệu VRG đã được khách hàng trong và ngoài nước đón nhận, đánh giá cao và đã có nhiều ý kiến đánh giá rất tích cực về chất lượng sản phẩm. Cùng với đó, số lượng thành viên tập đoàn tham gia phát triển sản phẩm cao su thương hiệu VRG cũng tăng trưởng nhanh qua các năm. Nếu như năm 2018 có 14 đơn vị thực hiện thì đến năm 2021 có 51 đơn vị thực hiện. Tỷ lệ sản phẩm cao su chế biến thương hiệu VRG so với tổng sản lượng khai thác cũng tăng nhanh, từ mức chỉ 7% vào năm 2018 chỉ đạt 7% đã tăng lên mức 94% vào năm 2021, đưa sản phẩm cao su mang thương hiệu VRG trở thành dòng sản phẩm cao su chủ lực trong tổng sản phẩm chế biến của tập đoàn.

Từ những kết quả đã đạt được, ông Trung cho biết thời gian tới VRG sẽ tiếp tục cải thiện chất lượng, phát triển thương hiệu cao su VRG theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường , hướng tới tất cả các sản phẩm mủ và gỗ cao su có chứng nhận phát triển bền vững PEFC, FSC…

Đối với nhãn hiệu chứng nhận “Cao su Việt Nam”, bà Hồng Vân cho biết, VRA sẽ tiếp tục đăng ký bảo hộ cho nhãn hiệu tại một số thị trường trọng điểm, đồng thời khuyến khích hội viên, DN ở Tây Nguyên, miền Trung, miền Bắc và Lào, Campuchia tham gia. Cùng với đó, tăng cường, cải tiến các tiêu chí thẩm định các sản phẩm sử dụng nhãn hiệu Cao su Việt Nam tương đồng với các hệ thống chứng nhận quốc tế về chất lượng, uy tín và đặc biệt về phát triển bền vững để đáp ứng nhu cầu mới của thị trường.

Đặc biệt, nhằm thúc đẩy công tác quảng bá để hỗ trợ các sản phẩm mang nhãn hiệu Cao su Việt Nam thâm nhập các thị trường và tạo niềm tin cho khách hàng, mới đây VRA đã ký kết biên bản ghi nhớ về hợp tác triển khai hoạt động xúc tiến thương mại và phát triển thương hiệu ngành cao su Việt Nam.

Nhãn hiệu chứng nhận “Cao su Việt Nam” đã được Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ trong nước từ cuối năm 2014 và được bảo hộ tại một số thị trường trọng điểm ngoài nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Lào và Campuchia... Đây là bước đầu tạo cơ sở pháp lý cho Hiệp hội Cao su Việt Nam triển khai nhiệm vụ xây dựng thương hiệu ngành trên nền tảng các sản phẩm đảm bảo chất lượng và sự tham gia của các DN uy tín.