Đà Nẵng là địa phương đầu tiên trong cả nước được thí điểm thành lập Khu thương mại tự do. Ảnh: HQĐN

Khu thương mại tự do - “cú hích” cho Đà Nẵng

Theo Nghị quyết 136/2024/QH15, Quốc hội đồng ý để Đà Nẵng được thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đầu tư; quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên, môi trường; thu hút nhà đầu tư chiến lược, trong đó quy định danh mục ngành nghề, dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào thành phố.

Trong đó, cơ chế mang tính đòn bẩy đáng chú ý là việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với cảng biển Liên Chiểu, nhằm mục tiêu thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, du lịch và dịch vụ chất lượng cao vào Đà Nẵng. Đà Nẵng là địa phương đầu tiên trong cả nước được thí điểm thành lập Khu thương mại tự do.

Theo Sở Công Thương Đà Nẵng, dự thảo sơ bộ đề án thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng mới là những phác thảo ban đầu, đang được các chuyên gia, đội ngũ tư vấn liên tục nghiên cứu, cập nhật và điều chỉnh.

Mục tiêu của việc thành lập Khu thương mại tự do giúp Đà Nẵng trở thành địa bàn có thể chế ưu việt theo thông lệ quốc tế, có sức hấp dẫn cao đối với các nhà đầu tư hàng đầu trong một số lĩnh vực và thí điểm các chính sách hiệu quả để thu hút các nguồn lực đầu tư vào hạ tầng chiến lược.

Ngoài ra, Đà Nẵng mong muốn hoàn thiện hạ tầng dịch vụ logistics xanh, chi phí tối ưu, thuận tiện và cạnh tranh để Đà Nẵng trở thành điểm đến cạnh tranh trong hành lang vận tải Thái Bình Dương- Ấn Độ Dương.

Đồng thời là động lực tăng trưởng mới cho TP Đà Nẵng đóng góp vào tăng trưởng GRDP, tạo nhiều việc làm thu nhập cao trong môi trường làm việc quốc tế.

Về quy mô, Sở Công Thương TP Đà Nẵng cho biết, tính đến giai đoạn hoàn chỉnh hạ tầng và đồng bộ các khu chức năng, Khu thương mại tự do Đà Nẵng đạt khoảng 2.000 ha với lộ trình phù hợp với nhu cầu thu hút các hoạt động sản xuất, kinh doanh tại các phân khu chức năng theo lộ trình thời gian.

Dự kiến, đến năm 2030, tổng diện tích các khu chức năng đưa vào sử dụng khoảng 300-500 ha. Năm 2035, tổng diện tích các khu chức năng đưa vào sử dụng khoảng 1.000 ha.

Năm 2040, tổng diện tích đưa vào sử dụng khoảng 1.700 ha. Đến năm 2050, tổng diện tích đưa vào sử dụng khoảng 2.500 ha.

Cơ quan Hải quan tích cực phối hợp triển khai

Cục trưởng Cục Hải quan Đà Nẵng Quách Đăng Hòa cho biết, Đà Nẵng là địa phương đầu tiên trong cả nước được thí điểm thành lập khu thương mại tự do, do đó hiện chưa có hệ thống pháp luật tương thích liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước về hải quan tại khu thương mại tự do.

Hệ thống pháp luật hải quan hiện hành mới chỉ điều chỉnh liên quan hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại đối với các khu kinh tế, khu chế xuất, kho ngoại quan... mà chưa có quy định về khu thương mại tự do.

Mặc dù chức năng hoạt động của khu thương mại tự do cũng có những nét đặc trưng tương tự khu kinh tế, khu chế xuất, kho ngoại quan..., nhưng nó vẫn có những đặc thù riêng theo hướng mở hơn, tự do hơn, ưu đãi nhiều hơn để thu hút đầu tư. Vì vậy, ngay từ khi Nghị quyết 136/2024/QH15 được ban hành Cục Hải quan Đà Nẵng đã thành lập “Tổ nghiên cứu, triển khai hoạt động Hải quan liên quan đến Đề án Khu thương mại tự do Đà Nẵng” để chủ động nghiên cứu xây dựng và chuẩn bị các nội dung liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan, kiểm tra giám sát hải quan theo định hướng xây dựng Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Qua đó chủ động đề xuất, góp ý phối hợp đảm bảo tiến độ xây dựng và ban hành Đề án thành lập khu thương mại tự do theo chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân TP Đà Nẵng và tiến độ ban hành các văn bản của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan.

Theo Cục Hải quan Đà Nẵng, Tổ nghiên cứu, triển khai đã nghiên cứu, tham mưu đề xuất với Sở Công Thương một số nội dung liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan để phục vụ xây dựng, triển khai thực hiện đề án thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Đồng thời tham gia tổ công tác triển khai thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng; tổ xây dựng Đề án thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng của thành phố.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan Đà Nẵng cũng làm việc với các chuyên gia thuộc Tập đoàn tư vấn BCG (Boston Consulting Group) để trao đổi các nội dung về quản lý hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh giữa khu thương mại tự do với các khu vực ngoài ranh giới khu thương mại tự do; về thủ tục hải quan, quy trình kiểm tra, giám sát đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu; công tác phối kết hợp với các đơn vị có liên quan, tác động của việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng đến cơ cấu tổ chức, quy mô, nguồn nhân lực, trụ sở làm việc cơ quan Hải quan, địa điểm làm thủ tục hải quan, điểm kiểm tra tập trung...

Đặc biệt, Cục Hải quan Đà Nẵng tích cực tham gia góp ý nội dung và đề xuất một số chính sách ưu đãi liên quan đến công tác quản lý, giám sát, kiểm soát đối với các hoạt động xuất nhập khẩu trong cuộc họp về tiến độ triển khai xây dựng Đề án thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Mới đây, Cục Hải quan Đà Nẵng tổ chức hội thảo liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan của Đề án thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Tại hội thảo, Cục Hải quan Đà Nẵng đã báo cáo chi tiết quy định hiện hành về công tác quản lý hải quan và các biện pháp quản lý ngoại thương đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo các mô hình hoạt động của các phân khu chức năng chính tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng và góp ý một số nội dung liên quan đến công tác quản lý nhà nước về hải quan cần được xây dựng, bổ sung trong Đề án thành lập Khu Thương mại tự do Đà Nẵng.

Đồng thời, qua đó đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng liên quan đến nội dung, đối tượng ưu tiên, chính sách ưu đãi thuế quan…

Bên cạnh đó, Cục Hải quan Đà Nẵng cũng đã đề nghị các sở, ban ngành trong quá trình xây dựng Đề án lấy ý kiến tham gia của Cục Hải quan Đà Nẵng từ khâu quy hoạch, thiết kế, bố trí vị trí, xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư hệ thống công nghệ thông tin, trang thiết bị phục vụ kiểm tra, giám sát hải quan… tại các phân khu chức năng để đảm bảo nguồn lực và yêu cầu đối với công tác quản lý nhà nước về hải quan tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng.