Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trả lời báo chí tại họp báo. Ảnh: HD

Thị trường trái phiếu sẽ tăng trưởng bền vững, thực chất

Trả lời câu hỏi của báo chí về kết quả năm 2023 và kỳ vọng năm 2024 với thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi điểm lại nhiều kết quả khả quan đã đạt với 2 thị trường này.

Theo đó, với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết có nhiều “điểm sáng”. Thứ nhất là khuôn khổ pháp lý được hoàn thiện, nổi bật nhất là việc Chính phủ ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu riêng lẻ, trong đó có những quy định ngưng hiệu lực một số quy định của Nghị định 65/2022/NĐ-CP, cho phép doanh nghiệp đàm phán với nhà đầu tư để xử lý trái phiếu đến hạn. Thứ trưởng nhấn mạnh, Nghị định 08 là “điểm sáng” pháp lý, có tác động lớn đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2023.

“Điểm sáng” thứ hai là về tổ chức thị trường, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho hay, vào tháng 7/2023, Bộ Tài chính đã đưa vào vận hành sàn giao dịch tập trung trái phiếu riêng lẻ. Tính đến cuối năm 2023, tổng giá trị giao dịch trên sàn là 218.000 tỷ đồng, với giá trị giao dịch bình quân là 1.880 tỷ đồng/phiên, với 887 mã trái phiếu của 249 tổ chức đăng ký giao dịch.

“Việc vận hành sàn giao dịch tập trung được Bộ Tài chính đánh giá đã góp phần cải thiện tính minh bạch, cũng như tăng tính thanh khoản cho thị trường trái phiếu riêng lẻ”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

“Điểm sáng” thứ ba được Thứ trưởng Bộ Tài chính nêu là công tác giám sát, kiểm tra cũng như tuyên truyền, truyền thông. Theo đó, Bộ Tài chính đã chỉ đạo tăng cường các công tác này, thực hiện kiểm tra, giám sát cả doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn…, cũng như tăng cường truyền thông giúp các thành phần tham gia đều hiểu sâu sắc hơn các quy định liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.

Với những điểm sáng nêu trên thì theo Thứ trưởng, đến hết năm 2023, khối lượng phát hành đạt 269.500 tỷ đồng. Các doanh nghiệp cũng bố trí nguồn lực thanh toán trái phiếu đến hạn và đàm phán với các nhà đầu tư tái cơ cấu và gia hạn trái phiếu, giảm áp lực trả nợ gốc và lãi trái phiếu. Khối lượng mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn của năm 2023 là 238.000 tỷ đồng, trái phiếu quá hạn với gần 40% đã được các nhà phát hành, chủ sở hữu trái phiếu tiến hành đàm phán và cơ cấu lại.

Còn về cơ cấu nhà đầu tư, theo đại diện lãnh đạo Bộ Tài chính, nhà đầu tư tổ chức tham gia vào thị trường sơ cấp mua trái phiếu của năm 2023 chiếm đến 92,4%, nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm khoảng 7,6%. Nên theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, số liệu cơ cấu này cho thấy sự thay đổi rất đáng kể của thị trường trái phiếu.

Vì thế, Thứ trưởng cho rằng, niềm tin với thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã trở lại, nên sang năm 2024, với những giải pháp cụ thể cùng sự hồi phục của nền kinh tế, thì thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng trưởng bền vững, thực chất. Chất lượng thị trường sẽ được nâng lên một bước với cả tổ chức phát hành, cả nhà đầu tư và nhà cung cấp dịch vụ.

Cam kết duy trì thị trường vận hành liên tục, an toàn

Về thị trường chứng khoán, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, hiện Bộ đang lấy ý kiến các bộ, ngành để sửa các nghị định liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính, tạo khuôn khổ pháp lý để quản lý thị trường. Cùng với đó, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 69/2023/TT-BTC về lộ trình sắp xếp thị trường cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh…

Cũng theo Thứ trưởng, công tác thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm cũng được tập trung. Năm 2023 đã tiến hành 67 đoàn kiểm tra, ban hành 412 quyết định xử phạt với tổng số tiền xử phạt là 37,2 tỷ đồng. Bộ Tài chính cũng chỉ đạo các đơn vị phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thực hiện kiểm tra nhiều công ty kiểm toán.

Về công tác tái cấu trúc thị trường, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết đã tiến hành "thanh lọc" các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ kém hiệu quả. Năm 2023 đã xử lý vi phạm với 6 công ty chứng khoán, đưa 1 công ty vào diện kiểm soát, đưa 2 công ty vào diện cảnh báo. Cùng với đó là nỗ lực ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, triển khai đồng bộ cơ sở dữ liệu về giao dịch, chuyển nhượng, kết nối dữ liệu nhà đầu tư với cơ sở dữ liệu công dân… nhằm tăng cường giám sát thị trường.

Với những giải pháp trên, năm 2023, chỉ số VNIndex đạt 1.129 điểm, tăng 12% so với cuối năm 2022. Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu đạt là 17.500 tỷ đồng/phiên và quy mô vốn hóa thị trường ước đạt 6 triệu tỷ đông và tăng 9,5% với năm 2022, tương đương vào khoảng 62% GDP năm 2022. Thị trường chứng khoán phái sinh duy trì ổn định với khối lượng giao dịch bình quân 263.000 hợp đồng/phiên. Số lượng các nhà đầu tư đăng ký mở mới trong năm 2023 là 355.000 tài khoản và đưa tổng tài khoản của các nhà đầu tư lên trên 7 triệu tài khoản.

Nói về kỳ vọng cho năm 2024, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho hay, thị trường chứng khoán cũng phản ánh chất lượng của nền kinh tế. Nên với những giải pháp của Chính phủ để đảm bảo cân đối vĩ mô bền vững, tiếp tục tăng trưởng ổn định thì sẽ là nền tảng để thị trường chứng khoán năm 2024 cũng phát triển ổn định, bền vững.

“Bộ Tài chính cam kết duy trì để thị trường vận hành một cách liên tục và an toàn. Chúng tôi sẽ tập trung vào những giải pháp để giữ thị trường được minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các chủ thể tham gia vào thị trường chứng khoán”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nêu rõ.

Về nâng hạng thị trường chứng khoán, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ngay trong năm 2024 này, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành liên quan sẽ chủ động để triển khai quyết liệt các giải pháp để nâng hạng thị trường chứng khoán trong thời gian sớm nhất.